Kadınlarda özellikle genç kızlarda Saç Kaybına sebep olabilen en sık görülen hormon düzensizliği, polikistik over sendromudur. Polikistik over sendromunda yumurtlama fonksiyonlarının sağlıklı olmadığı, genellikle adet düzensizliği ve adet görememe ile seyreden bir durum söz konusudur.  Yumurtalık kistleri, tüylenmede artış, ciltte yağlanma artışı, sivilce oluşumu,  bel çevresinde kalınlaşma, kilo alma veya kilo vermede zorluk ve beraberinde Saç Dökülmesi, Polikistik Over Sendromu (PCOS) varlığında görülebilen semptomlardır.  

Polikistik Over Sendromunda görülen semptomlar nelerdir:

• Adet Düzensizliği, adet gecikmeleri, hiç adet olamama, bazen adet düzenli olduğu halde arada yumurtlaması olmayan kişilerde olabilir.   
• Yumurtalıkta kist varlığı,
• Hamile Kalamama (yumurtlama olmayan, adet görmeyen kişilerde)
• Erkeklik hormonlarının yüksek olması,
• Aşırı tüylenme ve kıllanma (çene, favori, yüz bölgesi, göbek çevresi, sırt ve göğüs bölgesi, kasıklar)
• Deride yağ üretiminde artış, sivilce oluşumunda artış,
• Kilo alımı, şişmanlık, obezite, kilo vermede zorlanma, özellikle bel çevresinde kalınlaşma,
• Duygu durum değişiklikleri,
• Ağrılı adet döngüleri,
• Karbonhidrat tüketiminde artış ve kan şekerinde sık düşüşler görülebilir.
• İnsülin Direnci: Polikistik over sendromu olan kadınlarda, zayıf ya da şişman olması fark etmeksizin, insülin direnci olma ihtimali %50-70 oranındadır. Özellikle PCOS’ta oluşan abdominal (bel ve gövde bölgesinde) artan yağlanma artışı sonrası insülin direnci oluşmaktadır.  İnsülin direncinde kanda yüksek miktarda şeker birikir; kanda yükselen insülin yumurtalıklarda erkeklik hormonu üretimini artırarak adet düzensizliği, tüylenmede artış, sivilce, yağlanma ve saç kaybı şikâyetlerini artırmaktadır.
• PCOS uzun dönemde tip 2 diyabet, dislipidemi ve kalp-damar hastalıklarına sebep olma riski de taşır.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU NEDEN VE NASIL SAÇ KAYBINA SEBEP OLUR?

Kadınlarda görülen “genetik bölgedeki” saç kayıplarına temelde “erkeklik hormonları (androjen) fazlalığı ve androjen duyarlılığı” sebep olmaktadır.

Polikistik over sendromunda görülen erkeklik hormonlarındaki (testosteron, dihidrotestosteron) artışta ilk etken faktör insülin direncinin yumurtalıklardan testosteron üretimini artırmasıdır.  Androjen hormonlarınının yüksekliğinde takip edilmesi gereken ve salgıladığı erkeklik hormonları sebebi ile bilinmesi gereken bir diğer organ ise böbrek üstü bezleridir. PCOS hastalarının bir kısmında ise HPA aksındaki (hipotalamus, pituer, adrenal) sağlıklı işleyişi etkileyen faktörler sebebiyle, böbrek üstü bezlerinde üretilen  androjen hormonlarında da artışı olmaktadır. (HPA aksı sorunlarına kronik stres, kronik toksitise, hareketsiz yaşam gibi faktörler sebep olabilmektedir.)

Erkeklik hormonlarındaki artış sonrası vücutta tüylenme artışı görülürken, tam tersi şekilde saç bölgesindeki kıllarda incelme görülmektedir. 

Kadınlarda özellikle erken yaşlarda başlayan saç kayıplarında, hormonel düzensizlikler bulunur; bunun da en başında “polikistik over sendromu” vardır. Polikistik over sendromu tiroid hormonları, adrenal bezler ve orada üretilen hormonlar, beslenme, bağırsak sağlığı, yumurtalıkları da kapsayan bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilip tedavi edilmelidir.

PCOS’TA SAÇ KAYBI NASIL GÖRÜLÜR?

Kadınlarda “erkeklik hormonlarındaki artışa bağlı” görülen saç kayıplarında belirli bir “kalıp” görülür.  Saç kaybı genellikle orta saç ayrımın genişlemesi ile fark edilir. Ön saç çizgisi korunurken,  çizginin arkasındaki orta kısımda saç derisi görünmeye başlar.  Video mikroskop görüntülerinde incelen saçlar, üretim yapmayan boş foliküller, saçta yavaş uzama, her yeni çıkan saçta küçülme ve zayıf saçların renginde açılma fark edilir.  Saç dökülmesi az sayıda olsa da saç kaybı devam eder, saçta açılma bir anda olmaz, kayıp zamanla fark edilir.  

Erkeklik hormonlarındaki artışa bağlı saç kaybı olan kadınlarda, saç kaybı ile birlikte saç derisinde yağlanma artışı, saçta kuruma, vücutta tüylenme artışı, adet düzensizliği, kilo vermede zorlanma, bel çevresinde kalınlaşma gibi belirtilerin biri veya birkaçı olabilir.